Hoe financier je een bedrijfsovername? Zo pak je het slim aan
Wil je geld lenen voor een bedrijfsovername? Credion-adviseur Kevin van Kempen legt uit wat je opties zijn.
Dit artikel is geschreven door Credion adviseur Kevin van Kempen.
Een bedrijfsovername is een spannende stap. Of je nu een concurrent overneemt, als werknemer het bedrijf wilt voortzetten (MBO) of als buitenstaander instapt (MBI), een goede financiering is essentieel.
Maar hoe pak je dat aan? Ik neem je mee in de belangrijkste stappen en financieringsmogelijkheden.
De verschillende soorten bedrijfsovernames
Laten we eerst even in de definities duiken. Niet elke bedrijfsovername is hetzelfde namelijk. Er zijn drie veelvoorkomende vormen:
Strategische overname: Een bedrijf koopt een concurrent of een onderneming in een verwante sector om marktaandeel, expertise of schaalvoordelen te vergroten.
Management Buy-Out (MBO): Een bestaande manager of managementteam neemt het bedrijf volledig of gedeeltelijk over van de huidige eigenaar.
Management Buy-In (MBI): Een externe persoon neemt de aandelen van het bedrijf over en wordt de nieuwe eigenaar, vaak zonder eerdere betrokkenheid bij de onderneming.
Elk type overname heeft zijn eigen uitdagingen en financieringsmogelijkheden. Financiers zien strategische overnames en MBO’s vaak als (iets) minder risicovol dan MBI’s.
Een strategische overname is zeker financierbaar, ook al ben je niet eerder actief geweest in het bedrijf dat je wilt overnemen. In dat geval baseert de geldverstrekker de financierbaarheid op de bedrijfsresultaten van je huidige onderneming, gecombineerd met die van de partij die je wilt overnemen. Zo ontstaat een bredere basis - en daarmee vertrouwen - om aan de verplichtingen van de financier te kunnen voldoen.
Een MBO is vaak financierbaar omdat je als koper het bedrijf goed kent. Je bent dan vaak (in loondienst) al langere tijd betrokken geweest bij de onderneming.
Bij een MBI kan het soms wat lastiger zijn om financiering te krijgen, omdat je als koper nog geen bewezen trackrecord hebt binnen het bedrijf. Maar ook hier zijn er mogelijkheden.
Goed, laten we nu kijken welke stappen nodig zijn om een bedrijfsovername te financieren.
1. Bepaal de waarde van het bedrijf
De eerste stap in een bedrijfsovername is het bepalen van de waarde van het bedrijf. Dit hoef je uiteraard niet zelf te doen. Vaak wordt dit gedaan door een register valuator, een bedrijfsovernamespecialist of je accountant.
De waarde van een onderneming wordt onder andere bepaald aan de hand van:
De EBITDA (winst vóór rente, belastingen en afschrijvingen) en een waarderingsfactor die per sector verschilt.
De balans en kasstromen van de onderneming.
Toekomstige groeiverwachtingen en risico’s.
Mogelijke synergievoordelen, zoals kostenbesparing, schaalvoordelen of een sterkere marktpositie. Dit speelt vooral bij strategische overnames.
💡Belangrijk om je te realiseren: de waarde van het bedrijf dat je wilt kopen is één aspect van de koopsom. De uiteindelijke koopsom is het resultaat van onderhandelingen.
Dat betekent dat de koopsom niet altijd gelijk staat aan de vastgestelde waarde van de onderneming. Factoren zoals financieringsmogelijkheden, concurrentie en strategische belangen spelen hierin een grote rol.
2. Zorg ervoor dat je voldoende eigen vermogen hebt
Zodra je de waarde van het bedrijf weet, kun je ook berekenen hoeveel eigen vermogen je nodig hebt. Bij een bedrijfsovernamefinanciering is dit relatief veel. Financiers zien bedrijfsovernames namelijk vaak als risicovol. Bovendien willen ze graag zien dat je er zelf ook in gelooft door risico te nemen (en je eigen geld erin te investeren).
De eigen inbreng bij een bedrijfsovername verschilt per situatie. Dit hangt onder andere af van:
het type overname
de overnamesom
de hoogte van de goodwill
In de praktijk kan dit percentage tussen de 10% tot wel 50% (en soms meer) liggen.
Lukt dat niet (volledig) met eigen middelen? Dan kun je het soms ook financieren met een achtergestelde lening. Bijvoorbeeld middels een zogenaamde vendor loan (een lening bij de verkoper) of een externe investeerder.
3. Onderzoek de mogelijkheden voor financiering
De meest voorkomende vormen van bedrijfsovernamefinancieringen zijn:
Bankfinanciering
De bank kan een zakelijke lening verstrekken voor een deel van de overnamesom. Banken kunnen zo’n 50-70% van de overnamesom financieren, mits de kasstroom van je bedrijf sterk genoeg is.
Daarnaast kunnen ook non-bancaire financiers een overnamefinanciering verstrekken.
Vendor loan (verkoperslening)
De verkoper kan een deel van de koopprijs omzetten in een lening, die je later in termijnen terugbetaalt. Dit laat zien dat de verkoper vertrouwen heeft in jou als overnamekandidaat én de toekomst van het bedrijf.
Financiers stellen vaak bepaalde eisen aan een vendor loan. Vaak wordt zo'n lening gebruikt als achtergestelde lening, die je vaak pas mag aflossen nadat de bancaire financiering volledig is afgelost. Soms mag je er gedurende die periode ook geen rente over betalen.
Het voordeel van een achtergestelde lening is dat deze door financiers wordt gezien als eigen vermogen. Dit is dus ideaal als je als koper te weinig eigen geld beschikbaar hebt voor de overname. Je vergroot hiermee de kans op financiering.
Friends, Fans and Family
Heb je nog niet genoeg eigen vermogen om de overname te financieren? Dan kun je ook gebruikmaken van je netwerk. Friends, Fans and Family houdt in dat - zoals de term al zegt - mensen in je directe omgeving de aankoop mede-financieren.
Mensen die dichter bij je staan, investeren vaker op basis van vertrouwen. Het voordeel hiervan is dat zij eerder bereid zijn om je overname te financieren in de vorm van een achtergestelde lening.
Let er wel op dat je deze afspraken goed vastlegt, om misverstanden en eventuele conflicten te voorkomen.
Private equity en investeerders
In sommige gevallen kan private equity of een investeerder helpen bij de financiering van een bedrijfsovername.
Echter, dit komt minder vaak voor omdat banken hier strenge eisen aan kunnen stellen. Zo kan een bank eisen dat er geen rente wordt berekend of dat aflossingen pas mogen plaatsvinden nadat de bancaire financiering volledig is afgelost.
Dit maakt investeren in je overname vaak minder aantrekkelijk voor private equity-partijen en investeerders.
Lease & factoring
Tot slot zijn er ook allerlei andere alternatieve manieren van financiering geschikt voor een bedrijfsovername. Denk bijvoorbeeld aan lease of factoring.
Lease: Dit is vooral interessant als het bedrijf dat je wilt overnemen veel materiële activa heeft, zoals machines of voertuigen. Het is wel belangrijk dat hier nog geen financiering op zit. Een deel van de overname zou dan gefinancierd kunnen worden door een lease op het materieel aan te gaan.
Factoring: Hierbij verkoop je uitstaande facturen aan een derde partij, zodat je direct over liquide middelen beschikt. Dit kan handig zijn als je werkkapitaal nodig hebt om een overname soepel te laten verlopen. Factoring kan ook handig zijn als er in het bedrijf dat je wilt overnemen veel werkkapitaal zit. Dat kan je namelijk gebruiken als zekerheid voor de financiering. Met factoring kun je tot wel 90% van de debiteuren financieren.
Vergroot je kansen met stapelfinanciering
Je hoeft overigens niet één financiering te kiezen. Sterker nog, het komt vaak voor dat we voor een ondernemer verschillende financieringen (bij dezelfde of verschillende geldstrekkers) combineren. Denk aan een mix van een banklening, vendor loan, eigen inbreng en lease.
Het voordeel van een stapelfinanciering is dat je hierdoor flexibeler bent en je kans op financiering vergroot.
Banken financieren namelijk vaak slechts een deel van de overnamesom. Door meerdere financieringsbronnen te combineren, spreid je de risico’s beter en kun je vaak gunstigere voorwaarden krijgen. Het is daarbij wel van belang de juiste financiers te stapelen, zodat ze elkaar niet in de weg zitten. Een adviseur kan je hierbij helpen.
Dus stel: de verkoopprijs van het bedrijf dat je wilt overnemen is € 500.000. Dan kan een stapelfinanciering er als volgt uit zien:
€ 300.000 bancaire financiering (60%)
€ 100.000 vendor loan (20%)
€ 100.000 eigen middelen (20%)
4. Maak een sterk financieringsplan
Heb je een overnamesom in gedachten of een indicatie van de mogelijke overnamesom? Dan kunnen we samen kijken naar de financieringsmogelijkheden en stellen we een passend financieringsplan op.
Dit is altijd maatwerk, aangepast naar jouw unieke situatie. Een goed financieringsplan geeft onder andere inzicht in:
Hoe de overname gefinancierd wordt (eigen geld, leningen, vendor loan, etc.).
De verwachte kasstromen en aflossingscapaciteit.
De risico’s en hoe je deze afdekt.
5. Schakel hulp in
Geldverstrekkers beoordelen bedrijfsovernames vaak als risicovol omdat ze afhankelijk zijn van de toekomstige prestaties van het overgenomen bedrijf.
Anders dan bij vastgoedfinanciering, waar een fysiek onderpand aanwezig is, is de waarde van een bedrijf sterk afhankelijk van de winstgevendheid en de marktpositie.
Risico’s die geldverstrekkers meewegen zijn onder andere:
Onzekerheid over de continuïteit: Kan het bedrijf na de overname dezelfde of betere prestaties neerzetten?
Afhankelijkheid van de koper: Heeft de koper voldoende ervaring en kennis van de branche?
Schommelingen in de markt: Hoe stabiel is de sector waarin het bedrijf opereert?
Integratie- en personeelsrisico’s: Hoe verloopt de overgang en blijft het team aan boord?
Hierdoor worden eisen gesteld aan de financieringsstructuur en de eigen inbreng van de koper.
Overnameplannen? Wij helpen je graag!
Het feit dat financiers over het algemeen voorzichtig zijn met bedrijfsovernamefinancieringen, maakt het des te belangrijker om een zakelijk financieringsspecialist in te schakelen.
Het vinden en afsluiten van de beste financiering is vakwerk. Wij helpen je graag bij het structureren van de financiering, het overtuigen van financiers en het kiezen voor de beste optie.
Kortom, een bedrijfsovername is een uitdagende en spannende stap, vol kansen om je onderneming verder te laten groeien. Financiers stellen hoge eisen, maar met de juiste strategie en begeleiding vergroot je je kansen op een succesvolle financiering enorm.
Over Kevin van Kempen:
Kevin heeft als Credion adviseur talloze ondernemers geholpen bij bedrijfsovernames. Hij kent de markt, weet welke valkuilen je kunt tegenkomen en heeft toegang tot een uitgebreid netwerk van financiers.
Of je nu twijfelt over de financieringsvorm, moeite hebt met het structureren van je overname of simpelweg iemand zoekt die je door het proces begeleidt – Kevin staat voor je klaar.
