Kwijtschelden van coronaschulden: hoe werkt sanering en wat zijn je opties?

Dit artikel is geschreven door Ruud Sunder, adviseur zakelijke financieringen bij Credion Noord-Nederland en Valor corporate finance.

De coronacrisis heeft veel ondernemers opgezadeld met schulden. Belastingschulden, NOW-bedragen die terugbetaald moeten worden, uitgestelde betalingen aan leveranciers en openstaande leningen kunnen nu een zware last vormen.

Veel ondernemers zien dat hun financiële buffers tijdens die periode zijn geslonken en geplande investeringen zijn uitgesteld, waardoor er nu een inhaalslag nodig is.

Bovendien zijn er na corona ook nog eens een aantal nieuwe uitdagingen bij gekomen, wat het herstel nog moeilijker maakt.

Voor sommige bedrijven is het herfinancieren van coronaschulden een oplossing, maar als de schuldenlast te groot en te zwaar is, is sanering soms een betere optie.

Wat betekent sanering precies, wanneer is het een verstandige optie en hoe pak je het aan? In dit artikel leg ik het je uit.

Wat is sanering van coronaschulden?

Saneren betekent dat je met schuldeisers in gesprek gaat om een deel van de schuld kwijt te laten schelden of een betalingsregeling te treffen die wél haalbaar is.

Dit proces kan helpen om je bedrijf weer financieel gezond te maken, zonder dat je volledig kopje onder gaat door torenhoge verplichtingen. In sommige gevallen kan het zelfs een faillissement voorkomen.

In veel gevallen gaat sanering via een minnelijke schuldsanering, waarbij je vrijwillig afspraken maakt met je schuldeisers.

Als dat niet lukt, kun je gebruik maken van de WHOA (Wet Homologatie Onderhands Akkoord), een wettelijk traject waarmee je schuldeisers kunt dwingen om akkoord te gaan met een saneringsvoorstel.

Dit kan een uitkomst zijn als sommige schuldeisers niet willen meewerken, terwijl het merendeel wel bereid is een regeling te treffen.

Wanneer is sanering de beste optie?

Sanering is niet voor elke onderneming nodig of geschikt. Over het algemeen geldt dat sanering in de volgende gevallen een optie is:

• Je hebt een levensvatbaar bedrijf, maar de schulden zijn een te grote last. Dit is cruciaal. Schuldeisers willen alleen meewerken als ze geloven in de toekomst van je bedrijf én als ze zien dat saneren de enige manier is om dat toekomstperspectief te behouden. Door een deel van hun vordering kwijt te schelden, kiezen ze voor een beter vooruitzicht: een gezond bedrijf dat weer kan groeien.

• Je schuldenlast, die in aanmerking komt voor sanering, is minimaal 500 duizend euro. Sanering is een ingrijpend proces dat veel tijd en aandacht nodig heeft. Bovendien vraagt het saneringsplan om een goede onderbouwing. Het is daarom vaak pas rendabel als de schuld groot genoeg is.

• Je schulden drukken je bedrijf zodanig, dat je normale bedrijfsvoering onmogelijk wordt. Als je structureel niet meer aan je betalingsverplichtingen kunt voldoen en herfinanciering geen haalbare optie is, is sanering wellicht de oplossing.

• Je moet geen “boter op je hoofd hebben”. Hiermee bedoel ik dat de aanleiding van de problematiek jou als ondernemer niet verwijtbaar moet zijn. Je hebt er alles aan gedaan om het tij te keren. De coronaperiode, met alle beperkingen van die tijd, is bijvoorbeeld een oorzaak - of andere plotselinge verstoringen.

Welke schuldeisers wel of niet meenemen in een sanering?

Of een schuldeiser meegenomen kan worden in een sanering hangt af van het type schuldeiser.

Schuldeisers die vaak meegenomen worden in een sanering:

• Concurrente crediteuren. Dit zijn leveranciers en schuldeisers die niet cruciaal zijn voor je bedrijfsvoering. Denk aan partijen die te vervangen zijn door een andere leverancier. Ook financiers zonder zekerheden vallen in deze categorie, zoals vrienden, familie of zelfs jijzelf als ondernemer, als je privévermogen in je bedrijf hebt gestoken.

• Preferente schuldeisers, zoals de Belastingdienst. Hoewel zij kunnen meedoen in een sanering, geldt hier een speciale aanpak. De Belastingdienst heeft namelijk het ‘bodemvoorrecht’ op je voorraden en inventaris en eist daarom standaard het dubbele percentage van wat concurrente crediteuren ontvangen. Daarom is het belangrijk om deze waarde goed in kaart te brengen.

Hoeveel kan worden kwijtgescholden?

Het percentage van de schuld dat kan worden kwijtgescholden is niet zo gemakkelijk te bepalen. Het hangt onder andere af van je specifieke omstandigheden en de onderhandelingen met schuldeisers.

Daarbij spelen twee waardes een belangrijke rol:

1. Liquidatiewaarde

Wat levert alles op als je je bedrijf zou moeten opheffen en alles verkopen? Denk aan machines, voorraad, bedrijfspand of auto’s.

In zo’n situatie moet alles snel en onder druk worden verkocht, en dat brengt hoge kosten met zich mee. Bovendien kan dit vaak alleen via een faillissement, met een curator die alles regelt. Die kosten drukken de liquidatiewaarde.

Met zo’n scenario maken we dus inzichtelijk: wat is het ‘worst case’ bedrag dat je schuldeisers kunnen verwachten bij liquidatie?

2. Reorganisatiewaarde

Dit is de geschatte waarde van je bedrijf ná sanering, gebaseerd op toekomstige kasstromen. Dit is de waarde die schuldeisers na sanering minimaal zouden moeten ontvangen.

Aan de hand van deze twee waarden kunnen we berekenen hoeveel kwijtgescholden kan worden. Schuldeisers moeten bij sanering minimaal krijgen wat ze bij een faillissement zouden ontvangen, dus deze waardebepalingen spelen een grote rol.

Tip: Deze waardes worden vaak door professionals berekend. Valor corporate finance kan je helpen bij het saneringstraject en het bepalen van deze waarderingen.

Hoeveel moeten schuldeisers aangeboden krijgen?

Verder is een belangrijk aspect van een saneringsvoorstel dat alle concurrente schuldeisers een gelijk percentage van hun vordering krijgen aangeboden.

De Belastingdienst, als preferente schuldeiser, heeft recht op een dubbel percentage. Waar andere crediteuren bijvoorbeeld 20% van hun oorspronkelijke vordering terugkrijgen, moet de Belastingdienst dus minimaal 40% ontvangen.

Hoe werkt het saneren van (corona)schulden?

Het saneren van schulden is een zorgvuldig proces, dat stap voor stap moet worden aangepakt.

Dat kan via een minnelijke regeling met schuldeisers of via de WHOA (Wet Homologatie Onderhands Akkoord). Dit laatste biedt de mogelijkheid om schulden te herstructureren, zelfs als niet alle schuldeisers instemmen.

Stap 1: De voorbereiding

De eerste stap is het krijgen van overzicht. Welke schulden zijn er precies? Wie zijn de schuldeisers en welke zekerheden en positie hebben ze? Wat is de financiële situatie van je bedrijf? En biedt een eventuele sanering nieuw perspectief?

Vervolgens stellen we een reddingsplan op: is een akkoord mogelijk en zo ja, in welke vorm?

Dit goed in kaart brengen is overigens niet alleen belangrijk om te bepalen of een sanering haalbaar is en hoe deze eruit zou kunnen zien, maar ook verplicht volgens de WHOA.

Schuldeisers moeten volgens deze wet namelijk goed kunnen beoordelen of het akkoord redelijk is en of ze hiermee beter af zijn dan bij een faillissement.

Zo moet een akkoordvoorstel onder andere de volgende informatie bevatten:

• De oorzaak van de financiële problemen en welke pogingen al zijn gedaan om ze op te lossen.

• Twee liquiditeitsprognoses: Eén waarin je onderbouwt dat je bedrijf zonder sanering zijn schulden niet meer kan betalen en een tweede scenario die de situatie ná sanering weergeeft.

• Waardebepaling van je bedrijf, zowel bij een faillissement (liquidatiewaarde) als bij een doorstart na sanering (reorganisatiewaarde).

• Een duidelijk herstructureringsplan, waarin je beschrijft hoe je bedrijf na sanering weer gezond wordt.

• De klasse-indeling van schuldeisers, omdat niet iedereen op dezelfde manier kan worden behandeld.

Stap 2: Het akkoord opstellen

Als er een realistisch plan ligt, is het tijd om het akkoord op te stellen. Dit is het voorstel waarin staat hoeveel van de schulden wordt kwijtgescholden en hoe de rest wordt afbetaald.

Dit voorstel wordt voorgelegd aan de schuldeisers, die vervolgens hun stem kunnen uitbrengen.

Stap 3: De rechter kan meekijken (optioneel)

Niet alle saneringen lopen via de rechter, maar als schuldeisers niet unaniem akkoord gaan, kan de WHOA worden ingezet. Een rechter kan het plan dan homologeren.

Dit betekent dat het akkoord juridisch bindend wordt, ook voor schuldeisers die eigenlijk niet mee wilden doen.

De rechter kijkt vooral naar de haalbaarheid: is het een eerlijke regeling en heeft het bedrijf echt een toekomst na sanering? Als het akkoord wordt goedgekeurd, dan is het definitief en moeten alle schuldeisers zich eraan houden.

Stap 4: De uitvoering van de sanering

Wanneer het akkoord is goedgekeurd, begint de uitvoering. De afgesproken betalingen worden gedaan en het bedrijf wordt geherstructureerd om de toekomst veilig te stellen.

Dit kan betekenen dat er kostenbesparingen worden doorgevoerd, nieuwe financieringen worden aangetrokken of processen worden verbeterd.

Na afronding van het saneringstraject worden de resterende schulden conform het akkoord kwijtgescholden. Dit betekent dat je bedrijf financieel weer een stuk gezonder is en je verder kunt bouwen aan de toekomst!

Tip: Zoals je ziet is het saneren van (corona)schulden een complex proces, maar je hoeft het niet alleen te doen. Bij Credion & Valor Corporate Finance begeleiden we je hier stap voor stap bij én nemen we een groot deel van het werk voor je uit handen.

Waarom zouden schuldeisers akkoord gaan met sanering?

Dat een schuldeiser soms maar 20% van de oorspronkelijke schuld ontvangt klinkt misschien als een slechte deal, maar niets is minder waar.

Schuldeisers kunnen akkoord gaan met sanering omdat het alternatief – een faillissement – hen vaak nog minder oplevert.

Door mee te werken aan een sanering krijgen ze in ieder geval een deel van hun vordering terug, én vaak meer dan bij een faillissement. Bovendien biedt een sanering perspectief: als je bedrijf financieel gezond wordt, blijft er een goede kans op toekomstige samenwerking met je leveranciers.

Kort gezegd: schuldeisers kiezen liever voor een realistisch herstelplan dan voor een faillissement waarin ze met lege handen achterblijven.

Saneren versus een faillissement met doorstart: wat is beter?

Ik zie soms insolventieadvocaten vrij gemakkelijk ondernemers een faillissement met doorstart adviseren. Dit kan aantrekkelijk lijken, omdat je na een faillissement in principe al je schulden kwijt bent.

Maar dit heeft ook grote nadelen:

• Verlies van leveranciers en zakelijke relaties – bij een faillissement verlies je niet alleen je schulden, maar kun je ook al je leveranciers en zakelijke contacten kwijtraken. Zelfs cruciale leveranciers, die essentieel zijn voor je bedrijfsvoering, kunnen afhaken. Het kan jaren duren om dat vertrouwen opnieuw op te bouwen.

• Afhankelijkheid van de curator – na een faillissement ben je volledig afhankelijk van de curator. Als deze niet akkoord gaat met jouw voorstel voor een doorstart, krijg je misschien helemaal niet de kans om opnieuw te beginnen.

• Negatieve impact op je reputatie – klanten, leveranciers en financiers kunnen in de toekomst terughoudender zijn om met je samen te werken, omdat een faillissement hun vertrouwen heeft geschaad.

Sanering kan een beter alternatief zijn, omdat je bedrijf kan blijven bestaan, je relaties met belangrijke klanten en leveranciers behouden blijven en je niet afhankelijk bent van de goedkeuring van een curator.

Daarom wegen we een sanering of een faillissement altijd zorgvuldig af.

Tip: Lees dit artikel op de website van de Kamer van Koophandel voor meer uitleg en mogelijkheden in probleemsituaties.

Een voorbeeld uit de praktijk

Tijdens het schrijven van dit artikel vroeg ik een Groningse ondernemer - die we recentelijk hadden geholpen bij een intensief saneringstraject - of we zijn verhaal mochten delen. Het leek me een mooi en oprecht voorbeeld voor anderen. Zijn reactie: "Jazeker Ruud, ik ben blij dat we hiermee de tent hebben kunnen redden". 

Hij deelt hoe hij in de problemen kwam, welke keuzes hij moest maken en hoe hij uiteindelijk – met hulp van o.a. Credion & Valor – het traject succesvol doorliep. 

Lees hier zijn verhaal: “Ik ben blij dat we de tent hiermee hebben kunnen redden”.

Gun jezelf een nieuwe start door je probleemschulden te saneren

Het moment dat de allerlaatste crediteur akkoord gaat met het saneringsvoorstel is voor veel ondernemers een feestelijk moment. Er is opluchting, er valt een enorme last van hun schouders en ze kunnen eindelijk weer vooruit kijken.

Sommigen ontkurken zelfs de champagne om deze mijlpaal te vieren!

Kortom, saneren kan een mooie oplossing zijn als je gebukt gaat onder een zware schuldenlast, maar het is zeker geen eenvoudig proces. Het vraagt om een goede voorbereiding en begeleiding.

Bij Credion & Valor corporate finance hebben we al veel ondernemers geholpen met het saneren van hun (corona)schulden.

Ben je benieuwd hoe wij je kunnen helpen? Vraag vrijblijvend je herfinanciering aan of neem direct contact op. We helpen je graag!

Ruud is onafhankelijk adviseur zakelijke financieringen bij Credion Noord-Nederland en Valor corporate finance. Met meer dan 20 jaar ervaring in financieringsvraagstukken heeft hij talloze ondernemers geholpen bij het herfinancieren en saneren van (corona)schulden. Hij begrijpt de stress en onzekerheid die hierbij kunnen komen kijken. Samen met jou zoekt hij naar de beste oplossing om je bedrijf weer financieel gezond te maken.

Wil je meer weten over hoe Ruud je kan helpen? Neem contact op met Ruud.