Werkkapitaal berekenen: de complete gids voor mkb-ondernemers
Werkkapitaal is ontzettend belangrijk voor het succes van je onderneming. Als mkb-ondernemer is het dus goed om te begrijpen wat werkkapitaal precies inhoudt, en hoe je het kunt berekenen.
In dit artikel duiken we dieper in op het concept werkkapitaal en geven we je praktische tips voor het berekenen, beoordelen en financieren ervan.
Wat is werkkapitaal?
Werkkapitaal is het geld dat je bedrijf nodig heeft om de dagelijkse activiteiten te financieren. Denk aan het betalen van leveranciers, personeel en het aanvullen van je voorraden. Zonder voldoende werkkapitaal komt je bedrijf stil te liggen.
Het is het verschil tussen je vlottende activa (bezittingen die snel in geld kunnen worden omgezet) en je kortlopende schulden (verplichtingen die binnen een jaar moeten worden betaald).
Werkkapitaal = Vlottende activa - Kortlopende schulden
Met vlottende activa, bedoelen we:
Voorraad
Debiteuren (nog te ontvangen betalingen van klanten) en
Liquide middelen (cash en banktegoeden)
Bij kortlopende schulden kun je denken aan:
Crediteuren (nog te betalen rekeningen aan leveranciers)
Kortlopende leningen
Te betalen belastingen
Overige kortlopende verplichtingen
Een gezond werkkapitaal betekent dat je bedrijf aan de lopende verplichtingen kan voldoen én flexibel in kan inspelen op kansen in de markt.
Hoe bereken je werkkapitaal?
Het berekenen van je werkkapitaal is dus vrij eenvoudig:
Tel al je vlottende activa bij elkaar op.
Tel al je kortlopende schulden bij elkaar op.
Trek het totaal van je kortlopende schulden af van je vlottende activa.
Bijvoorbeeld:
Stel, je hebt een bedrijf dat gespecialiseerd is in het verkopen van sportartikelen. Op je balans heb je:
€50.000 aan voorraden
€30.000 aan debiteuren
€20.000 aan liquide middelen
Aan de andere kant heb je €40.000 aan kortlopende schulden. Je werkkapitaal is dan:
(50.000 + 30.000 + 20.000) - 40.000 = €60.000
Dit betekent dat je voldoende kapitaal hebt om aan je lopende verplichtingen te voldoen en extra investeringen te doen.
Netto werkkapitaal berekenen
Het netto werkkapitaal gaat nog een stap verder en meet hoe liquide je bedrijf is. Dat doe je als volgt:
Netto werkkapitaal = (vlottende activa - voorraad) - kortlopende verplichtingen
Bij netto werkkapitaal houden we je voorraad buiten beschouwing, omdat deze minder snel omgezet kan worden in liquide middelen.
Een voorbeeld:
We nemen dezelfde situatie als hierboven, maar rekenen nu de voorraad niet mee:
(30.000 + 20.000) - 40.000 = €10.000
Dit betekent dat je nog steeds in staat bent om je kortlopende schulden te betalen, maar dat je minder liquide bent dan in de eerste berekening.
Waarom is werkkapitaal zo belangrijk?
Een gezonde werkkapitaalpositie is essentieel om:
Leveranciers en personeel op tijd te betalen.
Groeimogelijkheden te benutten.
Financiële problemen en liquiditeitsstress te voorkomen.
Wat is een gezond werkkapitaal?
Nu duidelijk is hoe je werkkapitaal berekent, willen we natuurlijk ook weten wat een gezonde werkkapitaalpositie is.
Zoals met alles wat te maken heeft met ondernemen en bedrijfsfinanciën is geen one-size-fits-all antwoord, maar hier zijn enkele richtlijnen:
Positief werkkapitaal: Grof gezegd zou je werkkapitaal idealiter positief moeten zijn. Dit betekent namelijk dat de waarde van je vlottende activa (bezittingen) groter zijn dan je kortlopende schulden.
Current ratio: Deze ratio geeft aan hoe goed je in staat bent om aan je kortlopende verplichtingen te voldoen. De current ratio bereken je door je vlottende activa te delen voor je kortlopende schulden. Een gezonde current ratio ligt meestal tussen 1,5 en 2.
Branche-specifieke normen: Verschillende branches hebben verschillende werkkapitaalbehoeften (zie bijvoorbeeld de vergelijking hieronder). Zorg er daarom voor dat je je werkkapitaal vergelijkt met dat van vergelijkbare bedrijven in je sector.
Groei en seizoensinvloeden: Houd rekening met je groeiplanning en eventuele seizoensgebonden schommelingen in je werkkapitaalbehoefte. Ook dit bespreken we hieronder.
Werkkapitaal in verschillende branches: supermarkt versus softwarebedrijf
Laten we twee branches met elkaar vergelijken: een supermarkt en een softwarebedrijf.
Een supermarkt heeft doorgaans een hogere werkkapitaalbehoefte. Dit komt door:
Grote voorraden: Er moet een breed assortiment producten op voorraad zijn.
Snelle omloopsnelheid: Veel producten zijn bederfelijk en moeten snel verkocht worden.
Leveranciers willen vaak snel betaald worden.
De waarde van de vlottende activa (voorraad) is vaak hoog ten opzichte van de kortlopende schulden (leveranciers). Een supermarkt zou dus een relatief hoog werkkapitaal nodig hebben om al deze zaken te financieren.
Een softwarebedrijf heeft meestal een lagere werkkapitaalbehoefte. Dit komt door:
Weinig tot geen fysieke voorraad: product zijn digitaal.
Minder leveranciers: Er zijn minder directe kosten verbonden aan het maken van software.
In dit geval is de waarde van de vlottende activa (voorraad) relatief laag ten opzichte van de waarde van de crediteuren (leveranciers). Een softwarebedrijf heeft dus vaak een lagere werkkapitaalbehoefte dan een supermarkt.
Hoe groei en seizoenen werkkapitaal beïnvloeden
Daarnaast kunnen ook groei en seizoenen werkkapitaal beïnvloeden. Denk bijvoorbeeld aan een ijssalon:
Seizoensinvloeden:
In de zomer heeft de ijssalon een veel hogere omzet dan in de winter. Dit betekent dat de eigenaar in de lente extra werkkapitaal nodig heeft om:
Meer voorraad in te kopen voor de drukke zomermaanden.
Eventueel extra personeel aan te nemen en op te leiden.
Eventueel extra te investeren in materialen (zoals ijskarretjes voor evenementen).
In de herfst en winter zal de behoefte aan werkkapitaal afnemen, omdat:
Er minder voorraad nodig is.
Er minder personeel nodig is.
Er minder dagelijkse uitgaven zijn.
Groei-invloeden:
Stel dat de ijssalon besluit om het volgende jaar een tweede vestiging te openen. Dit zal leiden tot:
Een behoefte aan meer werkkapitaal om:
De nieuwe locatie in te richten.
Extra voorraad in te kopen voor twee locaties.
Meer personeel aan te nemen en op te leiden.
Marketingkosten te dekken voor de opening van de nieuwe vestiging.
De eigenaar van de ijssalon moet dus goed anticiperen op zowel seizoensinvloeden als groei om financieel gezond te blijven.
Hoe verbeter je je werkkapitaal?
Een goed werkkapitaalbeheer zorgt ervoor dat je bedrijf financieel gezond blijft. Dit kun je doen door:
Strikt debiteurenbeheer: Zorg dat klanten sneller betalen door duidelijke betaaltermijnen af te spreken.
Voorraadoptimalisatie: Houd alleen noodzakelijke voorraad aan om kapitaal vrij te houden.
Slim crediteurenbeheer: Maak gebruik van betaaltermijnen bij leveranciers zonder relaties te schaden.
Praktisch voorbeeld:
Een restaurant koopt vaak grote hoeveelheden voorraad in. Als deze voorraad te groot is, kan er bederf optreden, wat verlies betekent. Door slimmer in te kopen en beter te plannen, kan het restaurant de kosten verlagen en het werkkapitaal verbeteren.
Hoe kun je werkkapitaal financieren?
Daarnaast kun je ervoor kiezen om je werkkapitaal te verbeteren door je werkkapitaal te financieren met een lening of krediet. Denk bijvoorbeeld aan:
Een zakelijk krediet: Hiermee kun je als het ware rood staan op je zakelijke rekening. Je kunt het geld opnemen wanneer nodig.
Factoring: Verkoop je openstaande facturen aan een factoringbedrijf voor directe liquiditeit.
Alternatieve financieringsvormen: Denk aan crowdfunding, het vinden van een investeerder of microkredieten.
Wees de baas over je werkkapitaal
Als mkb-ondernemer is het cruciaal om je werkkapitaal goed te begrijpen en te beheren. Door regelmatig je werkkapitaal te berekenen, analyseren en te voorspellen, kun je financiële problemen voorkomen en kansen voor groei benutten.
Vergeet natuurlijk niet dat elke onderneming uniek is. Want voor het ene bedrijf werkt, werkt misschien niet voor die van jou.
Blijf daarom experimenteren met verschillende strategieën en pas ze aan aan jouw specifieke situatie.
Vind de beste financiering voor werkkapitaal met Credion
Met meer dan 120 aanbieders in ons netwerk is Credion het grootste onafhankelijke platform voor zakelijke financieringen.
Ben je op zoek naar een manier om werkkapitaal te financieren? Dan helpt Credion je ook hiervoor de beste oplossing te vinden.
Hoe? Heel simpel. Beantwoord 10 eenvoudige vragen en onze adviesrobot scant meteen de markt. Je ziet onder andere:
Aanbieders: Welke financieringen voor jou beschikbaar zijn
Kosten: Op welke rente, aflossingen en andere kosten je kunt rekenen
Snelheid: Hoe snel het geregeld kan worden
Jouw persoonlijke, ervaren Credion-adviseur bespreekt vervolgens vrijblijvend je aanvraag. Zo begeleiden we je stap voor stap naar de beste deal.
